Wikizziunariu:Verbu ausiliari

Nta la lingua siciliana c'è unu verbu ausiliari:

Avìri

È chiamatu verbu ausiliari pirchì aiuta lu verbu principali:

Àiu manciàtu

N sicilianu, sti sprissioni fatti cu lu passatu pròssimu, nun s'ùsanu o s'ùsanu raramenti, nveci s'usa sempri, nta stu casu, lu passatu rimotu:

Manciài

Li verbi sunnu urganizzati 'n cuniugazziòni, e li cyniugazzioni sunnu urganizzati 'n Modi e Tempi. N sicilianu nun è nicissariu di mèttiri lu prunomu pirsunali prima di lu verbu, pirchì cu lu significatu di la prupusizzioni si capisci a quali pirsuna si rifirisci e si è singulari o plurali.

===Modu ndicativu=== (di lu Verbu Aviri)

Tempu Prisenti
Singulari Plurali
ju Haiu nui, nuiàtri Avèmu
tu Hai vui, vuiàtri Avìti
iddu, idda Havi iddi Hannu
Mpirfettu
Singulari Plurali
ju Avìa nui, nuiàtri Avìamu
tu Avèvi vui, vuiàtri Avìavu
iddu, idda Avìa iddi Avìanu
Passatu pròssimu
Haiu avutu ecc.
Passatu Rimotu
Singulari Plurali
ju Appi nui, nuiàtri Àppimu
tu Avìsti vui, vuiàtri Avìstivu
iddu, idda Appi iddi Àppiru
Trapassatu pròssimu
Avìa avutu ecc.

Modu cungiuntivu cancia

N sicilianu s'usa lu prisenti cungiuntivu comu lu prisenti ndicativu.

Mpirfettu
ju, tu, iddu Avìssi
Nui, nuàtri Avìssimu
Vui, vuàtri Avìssivu
Iddi Avìssiru
Passatu rimotu
Avissi avutu ecc.

Modu Cunnizziunali cancia

Lu cunnizziunali nun è tantu usatu 'n sicilianu, a lu sò postu s'usa suprattuttu lu cungiuntivu passatu.

Modu mpirativu cancia

Stu modu usa sulu la secunna pirsuna singulari e plurali e usa lu prisenti ndicativu:

Hai a manciàri. Avìti a partìri.

Lu mpirativu nigativu di la secunna pirsuna singulari n sicilianu è furmatu di la nigazzioni cchiù lu nfinitu di lu verbu:

Nun avìri prescia

Nfinitu cancia

Avìri

Passatu

Avìri avùtu

Participiu cancia

Passatu

Avutu

Girunniu cancia

Prisenti

Avènnu

Passatu

Avènnu avutu

Sprissioni siciliani cu lu verbu aviri

Haiu pitìttu, Hai siti, avìti sonnu, Hannu prèscia, avèmu dèci anni l'unu.

          Wikizziunariu:Verbi rigulari
          Wikizziunariu:Verbi irrigulari