Wikizziunariu:Verbu ausiliari
Nta la lingua siciliana c'è unu verbu ausiliari:
Avìri
È chiamatu verbu ausiliari pirchì aiuta lu verbu principali:
Àiu manciàtu
N sicilianu, sti sprissioni fatti cu lu passatu pròssimu, nun s'ùsanu o s'ùsanu raramenti, nveci s'usa sempri, nta stu casu, lu passatu rimotu:
Manciài
Li verbi sunnu urganizzati 'n cuniugazziòni, e li cyniugazzioni sunnu urganizzati 'n Modi e Tempi. N sicilianu nun è nicissariu di mèttiri lu prunomu pirsunali prima di lu verbu, pirchì cu lu significatu di la prupusizzioni si capisci a quali pirsuna si rifirisci e si è singulari o plurali.
===Modu ndicativu=== (di lu Verbu Aviri)
Tempu Prisenti |
Singulari | Plurali | ||
---|---|---|---|
ju | Haiu | nui, nuiàtri | Avèmu |
tu | Hai | vui, vuiàtri | Avìti |
iddu, idda | Havi | iddi | Hannu |
Mpirfettu |
Singulari | Plurali | ||
---|---|---|---|
ju | Avìa | nui, nuiàtri | Avìamu |
tu | Avèvi | vui, vuiàtri | Avìavu |
iddu, idda | Avìa | iddi | Avìanu |
Passatu pròssimu |
Haiu avutu ecc. |
Passatu Rimotu |
Singulari | Plurali | ||
---|---|---|---|
ju | Appi | nui, nuiàtri | Àppimu |
tu | Avìsti | vui, vuiàtri | Avìstivu |
iddu, idda | Appi | iddi | Àppiru |
Trapassatu pròssimu |
Avìa avutu ecc. |
Modu cungiuntivu
canciaN sicilianu s'usa lu prisenti cungiuntivu comu lu prisenti ndicativu.
Mpirfettu |
ju, tu, iddu | Avìssi |
Nui, nuàtri | Avìssimu |
Vui, vuàtri | Avìssivu |
Iddi | Avìssiru |
Passatu rimotu |
Avissi avutu ecc. |
Modu Cunnizziunali
canciaLu cunnizziunali nun è tantu usatu 'n sicilianu, a lu sò postu s'usa suprattuttu lu cungiuntivu passatu.
Modu mpirativu
canciaStu modu usa sulu la secunna pirsuna singulari e plurali e usa lu prisenti ndicativu:
Hai a manciàri. Avìti a partìri.
Lu mpirativu nigativu di la secunna pirsuna singulari n sicilianu è furmatu di la nigazzioni cchiù lu nfinitu di lu verbu:
Nun avìri prescia
Nfinitu
canciaAvìri
Passatu
Avìri avùtu
Participiu
canciaPassatu
Avutu
Girunniu
canciaPrisenti
Avènnu
Passatu
Avènnu avutu
Sprissioni siciliani cu lu verbu aviri
Haiu pitìttu, Hai siti, avìti sonnu, Hannu prèscia, avèmu dèci anni l'unu.
Wikizziunariu:Verbi rigulari Wikizziunariu:Verbi irrigulari